PRU-13: Apa kah ADUN Lantikan digunapakai di Sabah semula?

Keputusan pilihan raya Malaysia pada 8 Mac 2008 bagi Dewan Undangan Negeri

	Calon	Undian	% undi	Kerusi	% kerusi	+/–
Sabah
Barisan Nasional (BN):	60			57	98.33	▬
Pertubuhan Kebangsaan Melayu Bersatu (UMNO)	32			32	58.33	▲3
Persatuan Cina Malaysia (MCA)	1			1	1.67	▬
Parti Bersatu Sabah (PBS)	13			12	20.00	▼1
Parti Maju Sabah (SAPP)	2			2	5.00	▼1
Pertubuhan Pasokmomogun Kadazandusun Murut Bersatu (UPKO)	4			4	6.67	▼1
Parti Bersatu Rakyat Sabah (PBRS)	1			1	1.67	▬
Parti Liberal Demokratik Sabah (LDP)	2			2	3.33	▬
Parti Pembangkang, termasuk parti komponen Pakatan Rakyat:	82			1	1.67	▲1
Parti Tindakan Demokratik (DAP)	10			1	1.67	▲1
Parti Islam SeMalaysia (PAS)	2			0	0.00	▬
Parti Keadilan Rakyat (PKR)	54			0	0.00	▬
Barisan Rakyat Sabah Bersekutu (BERSEKUTU)	14			0	0.00	▬
Pertubuhan Pasok Nunukragang Kebangsaan Bersatu (PASOK)	2			0	0.00	▬
Parti Demokratik Setiahati Kuasa Rakyat Bersatu Sabah (SETIA)	14			0	0.00	▬
Bebas (dan lain-lain)	55			0	0.00	▼1
Jumlah keseluruhan	197		100.00	60	100.00	▬

Ahli Dewan Undangan Negeri (ADUN)

No.	Kawasan DUN	Menjadi ADUN	Mewakili Parti
N1	Banggi	Abd Mijul Unaini	BN
N2	Tanjung Kapor	Teo Chee Kang	BN
N3	Pitas	Bolkiah Ismail	BN
N4	Matunggong	Sarapin Magana	BN
N5	Tandek	Lasiah Baranting @ Anita	BN
N6	Tempasuk	Musbah Jamli	BN
N7	Kadamaian	Timbon @ Herbert Lagadan	BN
N8	Usukan	Japlin Akim @ Abd Hamid	BN
N9	Tamparuli	Jahid @ Noordin Jahim	BN
N10	Sulaman	Hajiji Haji Noor	BN
N11	Kiulu	Lovis Rampas	BN
N12	Karambunai	Jainab Ahmad	BN
N13	Inanam	Goh Chin Lok @ Johnny Goh	BN
N14	Likas	Liew Teck Chan	ЅАРР
N15	Api Api	Yee Moh Chai	BN
N16	Luyang	Μelanie Chia Chui Ket	ЅАРР
N17	Tanjong Aru	Yong Oui Fah	BN
N18	Petagas	Yahyah @ Yahya Hussain	BN
N19	Kapayan	Khoo Keok Hai	BN
N20	Moyog	Donald Peter Mojuntin	BN
N21	Kawang	Gulamhaidar @ Yusof Khan Bahadar	BN
N22	Pantai Manis	Abdul Rahim Ismail	BN
N23	Bongawan	Karim Bujang	BN
N24	Membakut	Mohd Arifin Mohd Arif	BN
N25	Klias	Azizah Mohd Dun	BN
N26	Kuala Penyu	Teo Kwan Chin @ Teo Mau Sing	BN
N27	Lumadan	Kamarlin Ombi	BN
N28	Sindumin	Ahmad Bujang	BN
N29	Kundasang	Joachim Gunsalam	BN
N30	Karanaan	Masidi Manjun @ Masdi	BN
N31	Paginatan	Ewon Ebin	BN
N32	Tambunan	Joseph Pairin Kitingan	BN
N33	Bingkor	Justin Guka	BN
N34	Liawan	Sapin @ Sairin Karano @ Karno	BN
N35	Melalap	Radin Malleh	BN
N36	Kemabong	Rubin Balang	BN
N37	Sook	Ellron Angin	BN
N38	Nabawan	Bobbey Ah Fang Suan	BN
N39	Sugut	Surady Kayon	BN
N40	Labuk	Metah @ Michael Asang	BN
N41	Gum Gum	Zakaria Mohd Edris @ Tubau	BN
N42	Sungai Sibuga	Musa Aman	BN
N43	Sekong	Samsudin Yahya	BN
N44	Karamunting	Peter Pang En Yin	BN
N45	Elopura	Au Kam Wah	BN
N46	Tanjong Papat	Tan Shu Kiah	BN
N47	Kuamut	Masiung Banah	BN
N48	Sukau	Saddi Abdu Rahman	BN
N49	Tungku	Mohd Suhaili Said	BN
N50	Lahad Datu	Datu Nasrun Datu Mansur	BN
N51	Kunak	Nilwan Kabang	BN
N52	Sulabayan	Harman Mohamad	BN
N53	Senallang	Nasir Sakaran	BN
N54	Bugaya	Ramli Marahaban	BN
N55	Balung	S.Abas S.Ali	BN
N56	Apas	Tawfiq Abu Bakar Titingan	BN
N57	Sri Tanjong	Wong Sze Phin @ Jimmy	DAP
N58	Merotai	Pang Yuk Ming	BN
N59	Tanjong Batu	Hamisa Samat	BN
N60	Sebatik	Abd Muis Picho	BN

Keputusan PRU-12 bagai Negeri Sabah, menyaksikan bahawa BN menguasai 57 kerusi daripada 60 yang dipertandingkan. (Sebenarnya BN menang 59 kerusi, akan tetapi SAPP yang merupakan komponen BN pada PRU tersebut, keluar pada September, 2008 selepas PRU).

Komponen BN Sabah yang bertanding pada PRU 2008 adalah Umno-32 kerusi-menang semua; PBS 13 kerusi-kalah satu, UPKO 4 kerusi dan menang semua, LDP 2 menang semua, MCA 1 menang dan SAPP 2 dan menang.

Dari segi penguasaan jumlah kerusi DUN Sabah, Umno mewakili 53 peratus, ertinya tanpa parti2 lainpun Umno boleh menubuhkan kerajaan dengan majoriti mudah.

Pada PRU-13 akan datang, diperkirakan kawasan2 bukan Umno akan tergugat, terutama kawasan2 yang ditandingi LDP, MCA dan UPKO dan sebahagian kawasan yang ditandingi PBS.

Dari segi jumlah kerusi yang bakal terlepas ke tangan pembangkang, PBS dan LDP akan mendahului, apabila kawasan2 seperti API-API, Inamam dan Tanjung Aru-PBS dan Tanjong Kapor, Merotai dan Karamunting-LDP,manakala UPKO akan kehilangan Moyog dan satu di Ranau. MCA pula akan kalah di Kepayan. Bagi kawasan yang kini dipunyai SAPP, luyang bakal dimenangi pembangkang, Likas juga, akan tetapi DUN Likas boleh dimenangi BN, kalau UMNO bertanding. Demikian juga DUN Tanjong Kapor dan Merotai, BN boleh menang kalau Umno bertanding. Bagi DUN Karamunting, jika mencalonkan Peter Pang, kawasan itu boleh dimenangi BN.

Walaupun beberapa kawasan DUN daripada BN akan terlepas kepada pembangkang, BN Sabah akan tetap membentuk kerajaan negeri dengan kuasa 2/3. Jumlah kerusi yang diperlukan membentuk kuasa 2/3 adalah 40.

Sebenarnya pembangkang kurang berminat dengan kerusi DUN di Sabah, parti pembangkang dalam PR lebih berminat kepada kawasan2 Parlimen, kerana tujuan mereka mahu merampas Putrajaya. Kerusi DUN bagi pembangkang hanya keperluan check and balance.

Yang menjadi persoalan nanti, apabila membentuk kabinet negeri, kaum cina tidak berwakil.. DUN Sabah masih mempunyai kuasa melantik seramai 6 DUN lantikan. Jika berlaku pada PRU-13, bahawa semua calon BN daripada kaum cina kalah, apakah BN akan melantik ADUN lantikan daripada kaum cina? sedangkan kaum itu menolak menyertai kerajaan?

Jika ini berlaku, apa kah Datuk Musa membentuk kerajaan negeri tanpa penyertaan kaum cina? Bagi penulis, tidak salah membentuk kerajaan tanpa penyertaan kaum cina, kerana kaum itu menolak menyertai kerajaan, atas sebab itu mereka menyokong pembangkang. Isyarat seperti ini perlu diambil perhatian, kerana jika melantik ADUN lantikan daripada kaum cina dan kemudian dilantik menyertai kabinet, ianya akan menjadi "patern" bagi kaum itu pada PRU2 akan datang, atas hujah, tidak menangpun, kaum kami ada juga dalam kabinet.